Een Mexicaanse tuin is een mengelmoes van verschillende stijlen. Aan de ene hand heb je de architecten die inspiratie haalden uit de Europese stijlen. Aan de andere hand heb je de bevolking die meer in lijn staat met de natuur en een meer praktische blik werpt op de tuin. Mexico is voornamelijk een warm land, met verschillende gebieden van droogte en regenwoud. Je vindt er ook vulkanisch gesteente wat verwerkt kan worden in de stijl van de Mexicaanse tuin.
De Spaanse conquistadores hebben hun eigen cultuur meegenomen toen ze naar het hedendaagse Mexico vertrokken. Desondanks is niet alles één op één overgenomen. Je ziet een bijzondere samensmelting van inheemse culturen en het katholicisme. Ook zijn er sterke aanwijzingen van een Spaanse tuin te herkennen.
De tuin is een verlengstuk van de woning. Het moet makkelijk te bereiken zijn vanuit het huis. Verwacht dus veel grote openingen zoals deuren of schuifpuien. Maar je moet ook de tuin goed kunnen zien vanuit het huis. Daarom hebben de woningen vaak grote, brede ramen wanneer de tuin in de traditionele stijl van een Mexicaanse tuin is gemaakt.
Wat zijn bekende Mexicaanse tuinen?
Etnobotanische tuin van Oaxaca
Aan het eind van de vorige eeuw wilde de Mexicaanse overheid een oud klooster platgooien om er een parkeerplaats van te maken. De lokale bevolking kwam in opstand en wisten het stuk land te behouden. Dit werd omgetoverd naar een etnobotanische tuin.
Het is ontworpen door een kunstschilder, daarom oogt het wat vreemd op eerste blik. Het lijkt alsof sommige planten of stenen op de verkeerde plek liggen. Maar de ontwerper, Alejandro de Ávila Blomberg, heeft juist gekeken naar de schoonheid van de planten en hoe dit op een poëtische manier verwerkt kan worden in een Mexicaanse tuin. Daarnaast heeft hij zijn eigen drang en menselijk ego opzij geschoven. In plaats daarvan laat hij de natuur praten. Simpelweg de planten laten zien in een botanische context vond hij te primitief. Hij wilde er een poëtische betekenis aan geven. Je ziet bijvoorbeeld gigantische cactussen van een aantal meters de functie vervullen van een haag.
De drijvende eilanden
In Xochimilco, in het gebied waar vroeger de Azteken de dienst uitmaakten, vind je de Drijvende Eilanden. Dit is een uitgestrekt gebied wat al eeuwen daarvoor door de mens is gemaakt. Door het zoute water weg te pompen en te vervangen met zoet water hebben ze een eigen ecosysteem gemaakt. De ‘drijvende’ eilanden drijven niet echt. Het zijn stukken grond die boven het wateroppervlak uitsteken en zorgvuldig opgebouwd zijn uit verschillende lagen materiaal. Zo wordt klei afgewisseld met harde aardesoorten. De grond hier is extreem vruchtbaar en kan wel zes keer per jaar verbouwd worden. De lokale bevolking maakt zich geen zorgen om neerslag. Of het nu regent of niet, de grond blijft vochtig bij wijze van osmose door de overvloed aan water.
Als bloemen is de Afrikaanse marigold in grote getalen gecultiveerd. De lokale bevolking kweekt ze op massale schaal om ze op de markt te verkopen. Je kunt deze bloemen ook goed gebruiken als je zelf een Mexicaanse tuin wilt maken. Vanwege de vochtigheid kunnen ze ook goed gedijen in bijvoorbeeld een Indonesische tuin.
Een nieuwe kijk op ruimte in de tuin: Luís Barragan
De architect Luís Barragan was een vreemde eend in de bijt. Zijn kijk op het inzetten van licht en ruimte in een tuin viel niet bij iedereen in de smaak. Toch is hij een bekende ontwerper geworden van de Mexicaanse tuinen.
Volgens hem is een Mexicaanse tuin bedoeld als ontsnapping. Hij werkt veel met hoge muren waardoor je alleen het topje van de bomen erachter kan zien. Dit werkt goed in de drukke stad omdat binnenin het relatief stil is. Als bijkomend voordeel heb je veel schaduw wat wel nodig is in zo’n klimaat. Hij gelooft dat een Mexicaanse tuin draait om mysterie. Door niet alles te laten zien met de hoge muren wekt het een mysterieuze sfeer op.
Elke muur is gekleurd, maar om het simpel te houden heeft elke muur maar één kleur zonder motief. De kleuren per muur kunnen wel verschillen. Het is een aparte tuinstijl omdat het minder draait om de planten maar meer om de lichtinval en de lucht. De leegtes maken de ruimtes groter wat een speciaal effect teweeg brengt.
Welke planten groeien in een Mexicaanse tuin?
Palmbomen en palmvarens zijn goede keuzes voor de planten in een Mexicaanse tuin. Verder alles wat grote groene bladeren heeft en tegen droogte kan hoort bij het lokale landschap. Welke planten nog meer groeien in een Mexicaanse tuin zijn cactussen, fruitbomen maar ook kleurrijke bloemen zoals Bougainvillea of Dahlia’s.
Je creëert dus een afwisseling van vooral veel groen middels de palmbomen, Yucca en vetplanten, met tussendoor een aantal kleurrijke planten zoals Mexicaanse struik salie of Gele Bignonia.
De ondergrond in een Mexicaanse tuin is vaak van aarde of steen. Zelden liggen er grote grasmatten vanwege het kostbare water wat dit kost. Stenen van afwisselende grootte kun je verspreid over het erf neerleggen als je er wat meer een landschapstuin van wilt maken. De planten worden als versiering neergezet zonder duidelijke geometrische vormen aan te brengen. De bedoeling van een Mexicaanse tuin is meer dat je er je vrije tijd in spendeert terwijl je helemaal tot rust komt.